نشست
تخصصی «کارکرد رسانهها در پوشش انتخابات ریاست جمهوری 1400» صبح روز دوشنبه 23
فروردین ماه در قالب ویدئو کنفرانس در دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانهها برگزار
شد.
به
گزارش روابط عمومی دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانهها، در این نشست که با حضور
دکترعلی متقیان، مدیرعامل خبرگزاری ایسنا، محمد رضانوروزپور، مدیرعامل خبرگزاری
ایرنا، و دکتر گیتا علی‌آبادی مدیر کل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانهها برگزار
شد، مهم‌ترین مسائل و چالش‌های انتخابات ریاست جمهوری در خرداد 1400 و نقش رسانه
ها در زمینه فراهم سازی مشارکت حداکثری مردم در انتخابات مورد بحث و بررسی قرار
گرفت.
در
آغاز این نشست دکتر گیتا علی‌آبادی، مدیر کل دفتر مطالعات و برنامه‌ریزی رسانهها
گفت: به نظر می‌رسد انتخابات امسال با توجه به شیوع کرونا و رعایت پروتکل‌های
بهداشتی متفاوت‌تر از دوره‌های قبل باشد.
وی
افزود: با توجه به اینکه برنامه انتخابات، ثبت نام نامزدها و ارانه برنامه
کاندیداها در همه جای دنیا معمولاًشش ماه تا یکسال قبل از آن آغاز می‌شود، اما امسال
با توجه به شیوع کرونا و فرصت اندکی که تا آغاز انتخابات باقی است،هنوز مشخص نیست
چه کسانی وارد عرصه انتخابات خواهند شد. بنابراین لازم است بدانیم در این برهه
زمانی رسانهها به چه نحو باید عمل کنند و پوشش رسانه‌ای انتخابات به چه صورت باید
باشد.
دکتر
علی متقیان، مدیرعامل خبرگزاری ایسنا در ادامه این نشست با اشاره به تأثیر کرونا
بر انتخابات گفت: به علت شیوع کرونا هنوز آن گونه که باید انتخابات آغاز نشده است
و برخلاف گذشته که از بهمن ماه کاندیداها معرفی می‌شدند و با آغاز سفرهای استانی
در اسفند ماه و شور و حال انتخاباتی که در جامعه ایجاد می‌شد، هنوز ما نمی‌دانیم
چه کسی خودش را برای این مسئولیت بزرگ آماده کرده است.
وی
افزود: در شرایط فعلی،با توجه شیوع کرونا و فشار تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی و
اجتماعی، کشور در شرایط بسیار سختی قرار گرفته است. و شرایط ایجاب می‌کند رییس
جمهوری کارآمد همراه با یک تیم تخصصی بسیار قوی وارد میدان شود تا بتوانیم بر
مشکلات فایق آییم.
مدیر
عامل خبرگزاری ایسنا با اشاره به طرح «دولت کارآمد» بیان کرد: هدف از اجرای این
طرح توصیف و تشریح ویژگی‌ها و توانایی‌های یک دولت کارآمد است. در این راستا بعضی
از دوستان نظرات و دیدگاه‌های خود را در مورد دولت کارآمد بیان کرده‌اند و ما قصد
داریم این طرح را به صورت مستمر تا زمان انتخابات پیش ببریم ولی متأسفانه هنوز نمی‌دانیم
چه کسانی در این رقابت شرکت خواهند کرد تا به سوابق، برنامه‌ها و کارهایشان بپردازیم
و هنوز علی‌رغم پیگیری‌های مکرر پاسخی دریافت نکرده‌ایم.
وی
افزود: رسانهها برای طرح برنامه‌ها و ایده‌های کاندیداها باید دو مسئله اساسی را
مورد توجه قرار دهند. مورد اول، محوری کار کردن کاندیداهاست. به این معنی که هر کاندیدایی که معرفی می‌شود
باید برنامه خود را ارائه دهد و این برنامه نباید شعاری محور باشد بلکه برنامه‌ای
عملیاتی و قابل نقد باشد. در این مورد باید بگویم 10 سال پیش از این، براساس
دستورات مقام معظم‌رهبری قرار بود برای نیم قرن آینده یک الگوی اسلامی ـ ایرانی
پیشرفت برای کشور تدوین شود که خوشبختانه مقداری از آن تهیه شده و از طریق گفتمان‌سازی
و بهره‌گیری از دیدگاه‌های نخبگان و صاحب‌نظران به الگویی عملی تبدیل شده، ولی
هنوز ابلاغ نشده است اما می‌تواند در دستور کاندیداها قرار گیرد تا براساس آن
برنامه‌های خود را تدوین کنند.
وی
تاکید کرد: اگر کاندیدایی با برنامه به میدان مبارزه انتخاباتی وارد شود رسانه‌‌هامی‌توانند
ضمن تحلیل و بررسی و نقد برنامه‌های او صاحب برنامه را ملزم به اصلاح برنامه‌هایش
کنند با این روش، ضمن تنویر افکار عمومی و آگاهی بخشی می‌توان امیدوار بود تا فردی
اصلح و کارآمد روی کار بیاید که برنامه‌هایش شعاری محور نباشد.
نکته
دیگر، به‌کارگیری افراد متخصص و کارآمد در تیم تخصصی کاندیدای ریاست جمهوری است.
بنابراین کاندیداهای ریاست جمهوری باید افرادی کارآمد و کاردان باشند که دارای
برنامه‌ای مشخص، منسجم و عملیاتی باشند و تیم تخصصی خود را به شایستگی انتخاب و
معرفی کنند. اگر این سه برنامه مدنظر قرار گیرد، می‌توان مردم را به‌درستی راهنمایی
کرد تا راه خود را پیدا کنند و به انتخاب اصلح رأی دهند.
متقیان
در بخش دیگری ازگفته‌های خود نقش رسانهها را در آگاهی بخشی به جامعه مورد تاکید
قرار داد و عنوان کرد که رسانهها وظیفه انبیا را دارند و همان گونه که انبیا امین
هستند رسانهها نیز باید امین باشند.
وی
افزود: ما در انتخابات با چند مسئله اساسی مواجه هستیم که مردم و مخاطبان باید
نسبت به آن آگاه باشند. یکی از این مشکلات این است که یک سری از رسانهها با
جانبداری از فردی معین به انتشار مطالب خوب در مورد او می‌پردازند و جز خوبی چیزی
نمی‌نویسند. در اینجا مردم باید سواد رسانه‌ای لازم را داشته باشند تا بتوانند
قدرت تشخیص این رسانه از رسانه‌های دیگر را داشته باشند و بدانند رسانه‌ای که کارش
تبلیغ است، در مورد چه کسی تبلیغ می‌کند. مورد دیگر، رسانه‌هایی هستند که در قبال
دریافت پول، رپرتاژ منتشر می‌کنند و به تبلیغ از کاندیدای خاصی می‌پردازند. در اینجا
مخاطب باید بداند که این‌گونه مطالب به سفارش آن فرد صورت گرفته و رسانه در قبال
آن پول دریافت کرده است.در هر صورت این نوع رسانهها ممکن است در بعضی موارد با
ارائه اطلاعات نادرست از عدالت خارج شده و موجب گمراهی مخاطبان شوند. در حالی که
رسانهها شغل انبیا را دارند و در ارائه مطالب باید صادق باشند. رسانهها باید
اطلاع رسانی و آگاهی بخشی کنند تا مردم نسبت به انتخاب خود آگاه باشند. اما
متأسفانه این بخش از رسانه به فراموشی سپرده شده و این تقسیم‌بندی صورت نگرفته و
رسانه‌های جانبدارانه و مبلغ از رسانه‌هایی که وظیفه اطلاع رسانی و آگاهی بخشی
دارند از یکدیگر تفکیک نشده‌اند و وظیفه آنها برای مردم مشخص و روشن نیست.
وی
افزود: شیوع بیماری کرونا و محدودیت‌های فیزیکی موجب تأخیر در انجام بعضی از
فعالیت‌های انتخاباتی و معرفی کاندیداها شده است اما این محدودیت‌ها نباید موجب
دلسردی مردم و عدم حضور آنها در انتخابات شود. دست‌اندرکاران رسانهها با ایجاد
امیدواری در مردم باید تلاش کنند تا مردم در انتخابات شرکت کنند و سرنوشت‌شان را
به دست خود رقم بزنند و این امانت را به اهل خودش بسپارند. هر چند فرصت کمی داریم
اما اگر صدا و سیما به معنای واقعی کلمه و بدون جانبداری از خط‌مشی‌های سیاسی وارد
میدان شود و مناظرات را به طور جدی برگزار کند، آن وقت می‌توان به یک انتخاب خوب
رسید. در این مناظره‌ها باید برنامه‌های کاندیداها مورد نقد و بررسی قرار گیرد تا
مردم بتوانند آگاهانه تصمیم بگیرند.
متقیان
در مورد نقش رسانه‌های غیرجانبدارانه در پوشش خبری انتخابات گفت: تاکید من بر نحوه
عملکرد و نقش رسانه‌های غیرجانبدارانه است. رسانه‌های غیرجانبدارانه در بحث‌ها و
انتقادات خود هیچگاه با جانبداری از فردی معین به تخریب کاندیدای دیگر نمی‌پردازند.
بلکه بر عملکرد و برنامه‌ها و فعالیت‌های اجرایی کاندیداها تمرکز دارند و آنها را
مورد نقد قرار می‌دهند.
وی
در مورد فضای مجازی و عملکرد شبکه‌های مختلف در پوشش اخبار انتخابات گفت: فضای
مجازی فضای بی در و پیکری است. در این فضا هر کس با هر اندیشه‌ای می‌تواند وارد
شده و بدون هیچ گونه مسئولیتی هر چه دلش خواست بنویسد و منتشر کند. پس این فضا مورد اعتماد نیست و نباید ملاک ارزیابی
قرار گیرد زیراصحت وسقم خبرها روشن نیست و نمی‌تواند ملاک تصمیم‌گیری باشد. بنابر
این باید به سراغ رسانه‌هایی رفت که دارای ارزش و اعتبار باشند و این امکان میسر
نیست مگر با داشتن سواد رسانه‌ای و بینش آگاهانه.
در
ادامه این نشست محمد رضا نوروزپور، مدیر عامل خبرگزاری ایرنا با اشاره به نزدیک
شدن زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری سال 1400 گفت: سازمان خبرگزاری جمهوری
اسلامی ایران در این زمینه برنامه‌هایی را در قالب پژوهش و بولتن و... تهیه کرده
است که به برخی از آنها اشاره می‌کنم.
وی
افزود: دربخش سیاست‌ها و راهبردها به مواردی چون تبیین اهمیت جایگاه ریاست جمهوری
و اقدامات دولت برای برگزاری انتخابات الکترونیکی و دستاوردهای نظام و دولت در
حوزه های مختلف، تحلیل موانع مشارکت گسترده مردم، تهییج و ترغیب مردم برای مشارکت
در انتخابات و ثبت نام شوراهای شهرو روستا، پرهیز از نگاه حزبی و دامنه زدن به
نقاط منفی شوراها می‌توان اشاره کرد.
در
بخش پژوهش سازمان، بولتن‌هایی در قالب پژوهشی تحلیلی، نظرسنجی، و نشریات خبری
گردآوری و تحقیق شده است که دوره زمانی فروردین تا اسفند سال 1399 را دربر می‌گیرد.
مانند دو بولتن اصلاح طلبان و اصولگرایان در ادوار مجلس. بولتن‌های دیگری نیز
هستند که شامل گمانه‌زنی‌‌های رسانه‌ای در انتخابات 1400، داده‌کاوی‌ها از شبکه‌های
اجتماعی در باره نامزدهای احتمالی انتخابات 1400 (در 7 شماره)، ... و نقد وبررسی
قوانین انتخابات است.
مدیر
عامل خبرگزاری ایرنا در حوزه اخبار تولیدی
توسط خبرگزاری جمهوری اسلامی گفت: ایرنا از سال 1399 تا 22 فروردین 1400 برای
انتخابات ریاست جمهوری 1400در سه بخش ایرنا ویژه، ایرنا فارسی، و ایرنا پلاس
فعالیت‌های ویژه خبری انجام داده که شامل
4568 خبر در قالب گزارش، فیلم، خبر، مصاحبه، اینفوگرافیک، پادکست، گزارش
تصویری، بولتن، پرونده خبری، صفحات ویژه، و ترجمه است .
وی
به تشریح اقدامات اجرایی خبرگزاری ایرنا در زمینه انتخابات سال 1400 پرداخت و
گفت: ا اقدامات اجرایی ایرنا شامل تشکیل
ستاد خبری انتخابات ریاست جمهوری 1400 و ابلاغ نقشه راه و برنامه عملیاتی ایرنا در
این راستا، برگزاری نشست‌های انتخاباتی در کلاب هاوس، رصد تحولات انتخاباتی، و
بازنشر تولیدات اختصاصی رسانه‌های داخلی در این خصوص، انجام نظر سنجی‌های میدانی و
تلفنی و آن لاین، تهیه بولتن و دانشنامه انتخابات، راه اندازی سرویس ویژه انتخابات
با ستو‌ن‌های مختلف، ارائه تحلیل و یادداشت درباره تحولات انتخاباتی و مواردی از
این دست است.
هم‌چنین،
گروه سیاسی اداره کل اخبار داخلی خبرگزاری جمهوری اسلامی از ابتدای سال جاری برای
آماده سازی شور و نشاط انتخاباتی و آگاهی رسانی به مردم از برنامه‌ها و راهبردهای
احزاب و گروه های سیاسی برای انتخابات 1400 اقدام به مصاحبه‌های تفصیلی با شخصیت‌های
مهم در بولتن «مصاحبه ایرنا با فعالان و چهره‌های سیاسی درباره انتخابات ۱۴۰۰»
کرده است. در انتخاب افراد مصاحبه شونده نیز تلاش شده تا این افراد از بین همه
جناح ها و احزاب سیاسی اثرگذار داخل کشور انتخاب شوند که این رویه تا زمان برگزاری
انتخابات در خردادماه ادامه خواهد داشت.
در این بولتن سعی شده تا دیدگاه‌ها،
نظریه‌ها و راهبردها در خصوص جبهه‌بندی‌ها برای انتخابات ریاست جمهوری در سال 1400
از زبان شخصیت های مختلف و از جناح های متفاوت بیان شود.
تهیه کننده گزارش:لیلا نوری میاندوآب