به گزارش خبرنگار ایرنا، برگزاری بیست و هفتمین دوره گرامیداشت سعدی شیرازی در سال ۱۴۰۳ حاکی از آن است که این شاعر قرن هفتم هجری قمری هنوز هم پس از قرن‌ها از قدرت تأثیرگذاری بسیاری در جامعه بهره می‌برد.
چه برنامه‌هایی در هفته سعدی برگزار شد؟
امسال هم مانند سال‌های گذشته برنامه‌های مختلفی برای پاسداشت این شاعر
جهانی تدارک دیده شد، برنامه‌هایی که با هدف انعکاس بازتابی از افق اندیشه
شیخ اجل و معرفی این شاعر به مردم اجرا شدند.
نمایشگاه «سماع قلم» آغازگر هفته سعدی
امسال افتتاح چهارمین نمایشگاه «سماع قلم» از
آثار خوشنویسی با حضور استادان یدالله کابلی و محمد حیدری در تالار حافظ
آغازگر برنامه‌های هفته بزرگداشت این شاعر پرآوازه بود، نمایشگاهی که
براساس آثار سعدی توسط هنرجویان استاد معین‌خواه بر پا شده بود.
این نمایشگاه که از پنجشنبه ۳۰ فروردین ماه گشایش یافت، هنوز هم در
تالار حافظ برپاست و بازدید از آن برای دوستداران سعدی و علاقمندان به هنر
خوشنویسی تا ۱۰ اردیبهشت‌ماه ادامه دارد.
آیین بزرگداشت سعدی
برگزاری آیین بزرگداشت سعدی در
شامگاه جمعه ۳۱ فروردین ماه از دیگر برنامه‌های این هفته بود؛ آیینی که با
حضور شماری از مسئولان کشوری و استانی از جمله دریا اورس رئیس مؤسسه عالی
فرهنگ، زبان و تاریخ و سفیر سابق جمهوری ترکیه، محمود شالویی رئیس انجمن
آثار و مفاخر فرهنگی، یاسر احمدوند معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد،
عاطفه خادمی مشاور اجتماعی وزیر و دبیر ستاد جمعیت وزارت فرهنگ و ارشاد
اسلامی، محمدهادی ایمانیه استاندار فارس، حمیدرضا قانعی مدیرکل فرهنگ و
ارشاد اسلامی فارس، محمد ثابت اقلیدی مدیرکل میراث فرهنگی، گردشگری و
صنایع‌دستی و محمدحسن اسدی شهردار شیراز برگزار شد.
در این آیین هر کدام از متولیان فرهنگی با سخنرانی در خصوص سعدی به
ارائه دیدگاه خود از این شاعر بزرگ پرداختند و همچنین پیشنهاداتی برای با
کیفیت‌تر برگزار شدن این رویدادها و بهتر شدن شرایط آرامگاه شیخ اجل ارائه
دادند.
گلباران آرامگاه سعدی به دست دانش‌آموزان
صبح یکم اردیبهشت ماه آرامگاه شیخ اجل با رویکردی متفاوت از هر سال و بدون حضور مسئولان گلباران شد، در مراسم گلباران امسال
به جای متولیان فرهنگی دانش‌آموزان و پیش‌دبستانی‌ها در مکان خاکسپاری
سعدی حاضر شدند و آرامگاه شیخ اجل در میان شادی‌های کودکانه آنها گلباران
شد.
این اقدام به گفته متولیان امر با هدف معرفی سعدی به مردم به ویژه کودکان و نوجوانان انجام شد.
برگزاری نشست علمی سعدی در تالار آرامگاه
پس از مراسم گلباران، سخنرانی‌های تخصصی
درباره این شاعر بزرگ در تالار آرامگاه آغازگر برنامه‌های علمی هفته
بزرگداشت سعدی بود و تالار آرامگاه از ساعت ۹ صبح میزبان سخنرانی‌های علمی
بود.
در این روز سعدی‌پژوهان بر خوان سعدی نشستند و هریک از ظن خویش یار او شدند.
در بخش علمی هفته بزرگداشت سعدی شیرازی، میرجلال‌الدین کزازی درباره
«سعدی و رزمنامه»، دکتر اصغر دادبه در مورد «نگاه شاعرانه سعدی به مسئله
جبر و اختیار»، دکتر ضیا موحد در رابطه «سعدی، زبان و شخصیت»، دکتر
محمدنوید بازرگان در خصوص «چراغ آدمیت در دریچه باد»، دکتر زرین‌التاج
واردی درباره «معرفت و محبت در نگاه سعدی و روزبهان»، دکتر محمدرضا خالصی
در مورد«نگاه هستی‌شناختی سعدی به دوستی» و دکتر معین کاظمی‌فرد در خصوص
«ناظر معتبر در حکایت سعدی» سخن گفتند.
همزمان با سالروز گرامیداشت هفته سعدی همچنین چهلمین دفتر سعدی‌شناسی نیز منتشر شد.
مراسم بزرگداشت در ترکمنستان
امسال همچنین روز بزرگداشت سعدی شیرازی، شاعر نامدار پارسی‌سرا با مشارکت سفارت ایران در ترکمنستان و گروه زبان فارسی دانشگاه دولتی زبان‌های خارجی دولت‌محمد آزادی، در شهر عشق‌آباد برگزار شد.
این مراسم شنبه اول اردیبهشت ماه با حضور علی مجتبی روزبهانی سفیر
جمهوری اسلامی ایران، نوید رسولی رایزن فرهنگی، مقصد بگنجوویچ چاری‌یف،
رییس دانشگاه دولتی زبان های خارجی دولت‌محمد آزادی، معاونان و استادان،
دیپلمات‌های سفارت، جمعی از فارسی آموزان و کارمندان آموزشی رایزنی فرهنگی و
دانشجویان آن دانشگاه برگزار شد و با خواندن شعر و مقاله و حکایاتی از
سعدی توسط دانشجویان دانشگاه و فارسی آموزان رایزنی فرهنگی و رونمایی از
کتاب «فرهنگ اصطلاحات روزمره ترکمنی – فارسی» که به تازگی توسط رایزنی
فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ترکمنستان به چاپ رسیده است و اعطای هدایایی
به استادان و دانشجویان دانشگاه و فارسی آموزان رایزنی فرهنگی به پایان
رسید.
برگزاری رویداد علمی در ۲ سفارتخانه
اما آنچه که بزرگداشت سال ۱۴۰۳ را از سال‌های گذشته متمایز می‌کرد تلاش برای فراملی شدن سعدی و برگزاری رویداد علمی در ۲ سفارتخانه بود.
به گفته متولیان فرهنگی فارس امسال برنامه‌های هفته سعدی منحصر به شیراز
نبود بلکه سوم اردیبهشت ماه رویداد سعدی در اقلیم چین در دانشگاه علامه
طباطبایی تهران برگزار شد و چهارمین روز از اردیبهشت با برگزاری برنامه
گرامیداشت سعدی در سفارت هند گذشت.
روز پنجم اردیبهشت‌ماه هم به رویداد سعدی و نظامیه بغداد در سفارت عراق اختصاص داده شد.
در روزهای پایانی هفته گرامیداشت سعدی شیرازی نیز جمعی از اساتید و
نویسندگان کودک و نوجوان «بازتاب داستان‌های کهن در ادبیات کودک و نوجوان
معاصر» را به بحث و گفت‌وگو گذاشتند.
کم‌و کاستی‌ها چه بود؟
اگرچه برگزاری این برنامه‌ها گام بزرگی برای پاسداشت مقام این شاعر بزرگ
و نهادینه کردن اندیشه او در جامعه بود اما برنامه‌های هفته گرامیداشت
سعدی که از شاعران شهیر و جهانی کشور به شمار می‌رود با کم و کاستی‌هایی
نیز روبه رو بودند.
برنامه‌های علمی؛ متراکم با محدودیت زمانی
یکی از کاستی‌هایی که بیش از هر چیز دیگر به چشم می‌خورد، تراکم و
فشردگی برنامه‌های علمی و محدودیت زمانی نشست‌های تخصصی در هفته سعدی بود؛
این در حالیست که شیخ اجل از اندیشه عمیق و نگاهی گسترده به مسائل مختلف
زندگی بهره می‌برد، لذا انتظار می‌رود این نشست‌ها محدود به یک یا ۲روز
نشوند و به صورت مستمر و پراکنده شاهد برگزاری این نوع جلسات در هفته سعدی
باشیم.
همچنین نشست‌های علمی هفته سعدی هنوز هم پس از سالها تلاش برای ترویج
افکار این شاعر به عموم مردم، به صورت تخصصی و با حضور شماری از اساتید
دانشگاه و کارشناسان در حوزه ادبیات و سعدی‌شناسی برگزار می‌شوند.
رویدادهای شاعری مردمی بدون حضور مردم
در حالی نشست‌های سعدی بدون حضور مردم برگزار می‌شود که اندیشیدن به
زندگی انسان‌ها و نگرانی از وضعیت موجود آنها، در آثار این شاعر مردمی،
فراتر از محدوده جامعه او و معطوف به جهان انسانی است.
برخی سعدی‌شناسان و پژوهشگران نیز معتقد هستند با وجود اینکه سعدی شاعری
مردمی است و در آثارش نگاهی انسان‌گرایانه و بشردوستانه دارد و می‌تواند
نقش مهمی برای تعالی جامعه ایفا کند اما اقدام قابل توجهی برای شناساندن
این شاعر بزرگ به مردم انجام نشده و جای خالی مردم در رویدادهای مختص به
این اندیشمند جهانی به شدت احساس می‌شود.
به گفته پژوهشگران نه تنها در هفته بزرگداشت سعدی بلکه در عرصه تولیدات
سینمایی و ادبی از جمله ساخت فیلم سینمایی، سریال و نوشتن رمان نیز تاکنون
اثری در باب سعدی خلق نشده؛ این در حالیست که برای معرفی این شاعر بزرگ با
مردم نیاز مبرمی به بهره‌گیری از ابزار مختلف هنری است.
عدم اطلاع‌رسانی گسترده برای برنامه‌های سعدی
از دیگر نقاط ضعف برای برگزاری هفته بزرگداشت سعدی عدم اطلاع‌رسانی
گسترده برنامه‌های سعدی برای آگاهی عموم مردم از این رویدادها بود.
امسال هم مانند سال‌های گذشته نبود تبلیغات محیطی در برخی نقاط شهر
موجبات عدم آگاهی بسیاری از مردم را از برگزاری برنامه‌های هفته سعدی فراهم
کرده بود.
بدون شک یکی از ضرورت‌ها در رویدادهایی که برای مفاخر بزرگ تدارک دیده
می‌شود دعوت از شهروندان و اقشار مختلف مردم به ویژه نسل جدید برای شرکت در
این رویدادهاست.
لذا نیاز است تبلیغات گسترده‌تری در میادین و معابر شهری انجام شود و
اطلاع‌رسانی از طریق مدارس، دانشگاه‌ها و ادارات برای حضور پرشور مردم در
این برنامه‌ها صورت بگیرد چراکه مردمی‌سازی این رویدادها هم شور و نشاط
بیشتری به جامعه می‌بخشد و هم زمینه معرفی مفاخر به اقشار مختلف را فراهم
می‌کند.
اگرچه یکی از رویکردهایی که امسال برای معرفی سعدی به مردم به ویژه
کودکان و نوجوانان مورد توجه قرار گرفت حضور دانش‌آموزان و پیش‌دبستانی‌ها
برای شرکت در مراسم گلباران آرامگاه این شاعر بزرگ بود اما این رویکرد هم
نباید تنها به حضور این قشر در آرامگاه محدود شود بلکه باید تدابیر اساسی
برای آشنایی با شیوه تفکر و یادگیری آموزه‌های این مفاخر مبتنی بر سبک
زندگی در مدارس و دیگر مکان‌های آموزشی اتخاذ و برنامه‌هایی متناسب با سن و
سال آنها در فضایی زیبنده تدارک دیده شود.
به پایان آمد این دفتر، حکایت همچنان باقی…
سعدی شاعری جهانی است و پیام او، پیام انسان‌مداری، نوع‌دوستی، صلح و به‌زیستی است.
بسیاری از مردمان، از شرق تا غرب و از شمال تا جنوب جهان، او را
می‌شناسند و به آثارش دل‌بسته‌اند؛ گویی آثارش نگاشته شد و در دسترس
جهانیان قرار گرفت تا آموزه‌ای باشد برای زیستی توأم با نوع‌دوستی، تساهل و
تسامح. لذا نیاز است تمهیدات اساسی‌تری برای برگزاری هر چه بهتر
برنامه‌های هفته بزرگداشت این شاعر پرآوازه اندیشیده شود.
امسال هم هفته بزرگداشت سعدی به پایان رسید اما حکایت غریبانه این شاعر
بزرگ همچنان ادامه دارد؛ «به پایان آمد این دفتر، حکایت همچنان باقی/به صد
دفتر نشاید گفت حَسْبُ الْحالِ مشتاقی»